PRZYGOTOWANIE NASION DO SIEWU

PRZYGOTOWANIE NASION DO SIEWU

Przygotowanie nasion do siewu polega przede wszystkim na pokryciu ich powierzchni specjalnymi preparatami chemicznymi, czyli na zaprawieniu chemicznym. Małe ilości nasion sprzedawane w torebkach są niekiedy zaprawione w przedsiębiorstwach pakujących nasiona do sprzedaży i wtedy zabieg ten nie jest potrzebny.

Zaprawianie na sucho polega na wymieszaniu nasion z odpowiednią ilością preparatu. Najwygodniej to zrobić w woreczku foliowym, który po użyciu powinien być zniszczony, aby uniknąć zatrucia. Zaprawianie wykonuje się na kilka dni lub tuż przed siewem. Zaprawianie na mokro, to znaczy roztworem preparatu, można wykonywać tylko przed siewem, gdy nasiona pobierają wodę, co pobudza je do kiełkowania.

W celu przyspieszenia kiełkowania nasion stosuje się moczenie, które daje dobre wyniki jedynie przy wysiewie do wilgotnej gleby i podlewaniu w razie suszy. Zabieg ten zaleca się stosować przy uprawie wczesnych ogórków, przy siewie nasion wolno kiełkujących (np. marchwi, pietruszki) oraz przy siewach w terminie opóźnionym. Nasiona umieszczone w płaskim naczyniu zalewa się wodą tak, aby zaledwie je przykryła. Woda powinna mieć temperaturę od 20 do 30°C, zależnie od wymagań cieplnych rośliny. Czas moczenia wynosi zazwyczaj 24 godziny, przy czym nasiona roślin szybko kiełkujących moczy się krócej (1 2-20 godzin), wolniej kiełkujących – dłużej (25-40 godzin), bardzo wolno kiełkujących – przez 30-50 godzin. Wodę należy zmieniać 2 razy na dobę. Jeśli nasiona zaczną kiełkować, moczenie przerywamy i nasiona lekko obsuszone natychmiast wysiewamy.

U niektórych roślin okrywy nasienne są często tak dalece nieprzepuszczalne dla wody, że proces pęcznienia i kiełkowania nasion jest znacznie opóźniony lub całkowicie zahamowany. Aby umożliwić kiełkowanie takich nasion (np. palmy, draceny, pacioreczniki i liczne rodzaje z rodziny motylkowatych), stosuje się mechaniczne, fizyczne lub chemiczne uszkadzanie twardej i nieprzepuszczalnej okrywy nasiennej. Czynność tę nazywa się skaryfikacją. Mechaniczne uszkadzanie okrywy nasiennej polega na jej nacinaniu lub ścieraniu pilnikiem albo papierem ściernym. Częściej uciekamy się do moczenia nasion w gorącej wodzie (75-80°C) w ciągu 24 godzin, albo poddajemy nasiona działaniu stężonego kwasu siarkowego przez kilka lub kilkanaście godzin. Jeżeli zastosujemy kwas siarkowy, musimy po zabiegu nasiona przemyć wodą, a niekiedy nawet pozostałość kwasu zneutralizować roztworem wodorotlenku wapnia.

Nasiona wielu bylin oraz drzew i krzewów stref umiarkowanych, jak róż, lilaków, piwonii, konwalii i powojników, wysiane nawet w najbardziej sprzyjających warunkach, kiełkują dopiero po upływie kilku, a czasem kilkunastu miesięcy. Nasiona takie poddaje się stratyfikacji, tzn. zabiegowi, który stwarza najlepsze warunki dla wtórnego (posprzętnego) dojrzewania nasion. Dlatego nie wysiewa się ich zaraz po zbiorze, lecz przechowuje przez okres kilku, a nawet kilkunastu miesięcy w pojemnikach przesypane piaskiem lub torfem w temperaturze 0-8°C (optimum 4-5°C).