Pelargonia — Pelargonium
Pelargonia zyskała dużą popularność dzięki pięknym kwiatom zebranym w okazałe kwiatostany i długotrwałemu kwitnieniu. W uprawie spotykamy trzy gatunki: pelargonię pasiastą, p. bluszczolistną i p. wielkowiatową zwaną niewłaściwie pelargonią angielską.
Pelargonia pasiasta (P. zonale) odznacza się łodygami grubymi, u nasady półzdrewniałymi, wzniesionymi, liśćmi sercowatymi, klapowanymi, miękko owłosionymi, kwiatami zebranymi w duże bal-dachy. Istnieje wiele odmian o kwiatach pojedynczych lub pełnych, zabarwionych różowo, łososiowo, pomarańczowo, czerwono czy fioletowo.
Pelargonia bluszczolistną (P. peltatum) ma pędy wydłużone i zwisające ku dołowi, liście gładkie, wyraźnie klapowane i żebrowane. Kwiaty różowe, czerwone lub fiołkowe.
Ponieważ oba te gatunki kwitną przez całe lato, chętnie stosowane są do dekoracji skrzynek na balkonach i tarasach, a pelargonia pasiasta bywa też sadzona na kwietnikach i w pojemnikach kwiatowych.
Pelargonia wielkokwiatowa (P. grandiflorum) odznacza się dużymi kwiatami, w których płatki górne mają plamy zabarwione czerwono lub fioletowo. Występują odmiany o kwiatach od białych, różowych, czerwonych do cieimnofioletowych. P. wielkowiatowa uprawiana jest jako roślina doniczkowa. Kwiaty ukazują się na wiosnę.
Uprawa pelargonii pasiastej i bluszczolistnej. Rozmnaża się je przez sadzonkowanie w dwóch terminach, w sierpniu albo w końcu stycznia i w lutym. Stosując pierwszy termin w lecie przyszłego roku otrzymamy rośliny silniejsze i wcześniej kwitnące. Sadzonki tnie się ze zdrowych pędów wierzchołkowych lub bocznych; pędy otrzymywane z piętką ukorzeniają się lepiej. Sadzonka powinna mieć 4 dobrze wykształcone liście, z których jeden lub dwa dolne skraca się pozostawiając 1 cm ogonka liściowego. Aby zabezpieczyć sadzonki przed gniciem należy usunąć uszaste przylistki znajdujące się przy nasadzie ogonków liściowych. Sadzonki umieszczamy w mnożarce o temperaturze 18—20°, płytko, w dobrze ubitym podłożu złożonym z piasku zmieszanego z taką samą ilością torfu, stosując rozstawę 4X6 cm. Następnie podlewamy je i przykrywamy oknami inspektowymi. Codziennie ostrożnie zraszamy. Po 2 tygodniach powinny zacząć się ukorzeniać, a wówczas sadzimy do doniczek o średnicy 8—9 cm do ziemi inspektowej z dodatkiem 2 kg opiłek rogowych, 1,5 kg mączki kostnej i 1,0 kg soli potasowej na 1 m3. Doniczki ustawiamy jedną przy drugiej (144 lub 121 szt. na 1 mb stołu) w szklarni o temperaturze 12—15°. Wietrzymy i podlewamy umiarkowanie.
Jeśli sadzonek nie przygotowaliśmy w sierpniu, to przez zimę rośliny mateczne przechowujemy w szklarni chłodnej, w temperaturze 6—8°, podlewamy umiarkowanie (mniej więcej 2 razy w tygodniu) i w dni cieplejsze, słoneczne — wietrzymy. W styczniu temperaturę podwyższa się do 10—12°C i w końcu miesiąca rozpoczyna sadzonkowanie według podanych zasad. Na sadzonki można wykorzystać wierzchołki pędów roślin, które były rozmnażane w sierpniu. Przycięcie pędu głównego młodych roślin spowoduje silniejsze ich rozkrzewienie.
Pelargonie, które przekorzeniły się w doniczkach o średnicy 8—9 cm sadzimy do doniczek o średnicy 10 cm w taką samą ziemię. W połowie kwietnia można pelargonię zadołować w inspekcie, po 60 szt. w oknie, a w drugiej połowie maja przenieść na kwietniki lub balkony.
Uprawa pelargonii wielkokwiatowej. Rozmnaża się za pomocą sadzonek przygotowanych jak z p. pasiastej, lecz tylko w terminie sierpniowym. Pelargonia wielkokwiatowa jest delikatniejsza od poprzednich i lepiej się ukorzenia, jeśli sadzonki są umieszczone w ciepłym inspekcie lub w szklarni na podgrzanym stole. Ukorzeniają się po 3 tygodniach, po czym sadzimy je do doniczek o średnicy 10 cm do ziemi uniwersalnej lub kompostowej z dodatkiem torfu. Rośliny podlewamy umiarkowanie, ale silnie wietrzymy. W połowie września uszczykujemy wierzchołki, aby pelargonie rozkrzewiły się.
Jeśli rośliny były zadołowane w inspekcie, w końcu września przenosimy je do szklarni ustawiając na stole w 5 rzędach. W czasie zimy utrzymujemy temperaturę poniżej 13°. Najlepiej gdy wynosi ona około 8°, gdyż w tej temperaturze pelargonia wielkokwiatowa wykształca zaczątki pąków kwiatowych, nie powinna jednak spaść poniżej 2°, bo to odbija się ujemnie na kwitnieniu.
W lutym pelargonię wielkokwiatową przesadza się do świeżej ziemi do doniczek o średnicy 12—14 cm, a następnie co 10 dni zasila gnojowicą. Rośliny podlewamy umiarkowanie, a szklarnie wietrzymy, gdyż pelargonia ta jest łatwo opanowywana przez mączlika szklarniowego.
Początek kwitnienia przypada na kwiecień, a więc po 8 miesiącach od sadzenia. Uprawa pelargonii wielkokwiatowej jest u nas zbyt mało rozpowszechniona.