Produkcja materiału wysadzeniowego; szkółka róż
Wymaganie glebowe i nawozowe róż. Pod szkółkę róż najbardziej nadają się gleby żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne w wysokiej kulturze ogrodowej. Oprócz wymienionych cech gleba powinna być odpowiednio uprawiona, ze względu na stosunkowo głęboki system korzeniowy podkładek róży dzikiej, która jest nieomal powszechnie stosowana przy produkcji róż szlachetnych. Z tych też względów jest rzeczą ważną, aby poziom wody gruntowej znajdował się nie wyżej jak 1 m od powierzchni gleby, gdyż w przeciwnym wypadku można oczekiwać dużych strat w czasie zimy.
Pod względem wystawy najodpowiedniejszy jest lekki skłon południowo-zachodni.
Kwatera przeznaczona pod szkółkę róż musi być wolna od szkodników glebowych (drutowce, pędraki, nornice, turkucie) i trwałych chwastów jak perz, rdest, skrzyp i in.
Jesienią trzeba je nawieźć obornikiem w ilości 400—600 q/ha, zaorać i glebę pozostawić w ostrej skibie. Wiosną po włókowaniu rolę zasila się mieszanką nawozów mineralnych złożoną z 3—4 q siarczanu amonu, 4 q 40% soli potasowej lub lepiej siarczanu potasu i 3—5 q super-fosfatu. Nawozy należy dobrze wymieszać glebogryzarką lub przeprowadzić kilkakrotne kultywatorowanie.
Otrzymywanie podkładek. Róże szlachetne najczęściej otrzymujemy przez okulizowanie, rzadziej szczepienie lub sadzonkowanie. Jako podkładka dla róż najczęściej bywa stosowana R. canina lub wyselekcjonowane jej typy. W niektórych wypadkach stosuje się również siewki R. multiflora, R. rubiginosa i inne albo wegetatywnie rozmnażaną R. ma-netti (do szczepienia róż szlachetnych). Wybór odpowiedniej podkładki dla róż jest sprawą niezmiernie ważną. W Polsce dotychczas sprawa ta nie znalazła całkowitego rozwiązania. Na ogół każdy z producentów czy szkółkarzy zaopatruje się w nasiona na podkładki z występujących w okolicy krzewów najczęściej R. canina. Za granicą w użyciu jest kilka typów tego gatunku. Do najlepszych można zaliczyć: R. c. inermis, R. c. polmeriana, R. c. Schmid’s Ideał, R. c. Senffs.
Nasiona róż na podkładki należy zbierać jeszcze przed całkowitym zaczerwienieniem się owocni. Następnie zsypujemy owoce w małe pryzmy i kilkakrotnie mieszamy, aby przyspieszyć gnicie owocni, po czym przecieramy na miazgę na odpowiednich sitach, przemywamy wodą dla oddzielenia nasion od resztek owocni. Można również — nie czekając na przegnicie owocni — „przemłynkować” je na dużej maszynce do mięsa i tak otrzymaną masę przemyć wodą. Sposób ten jest ostatnio dość powszechnie stosowany przez producentów podkładek róż. Tak przygotowane nasiona zaraz mieszamy z piaskiem (lub torfem z piaskiem) o odpowiedniej wilgotności w celu poddania ich procesowi stratyfikacji. Stratyfikacja róży szypszyny przy odpowiedniej temperaturze (+5°) trwa przeciętnie jeden rok.
Po stratyfikacji nasiona wysiewa się bądź późną jesienią, bądź w marcu — na początku kwietnia na rozsadniku lub do inspektu rzutowo lub rzędowo w ilości około 200 g na 1 m2. Z 1 kg nasion szypszyny można uzyskać około 6—10 tys. siewek.
W celu uzyskania dłuższej szyjki korzeniowej, ułatwiającej okuli-zację, należy przykryć nasiona nieco grubszą warstwą ziemi, najczęściej grubości około 2 cm. Nasiona kiełkują zwykle w końcu kwietnia — w maju. Z chwilą wytworzenia się 2—3 liści przystępuje się do pikowania na zagonach, najczęściej w rozstawie 15—20 X 3—5 cm. Przy tej okazji uszczykujemy 1/3 długości korzeni, aby spowodować rozwój bogatego systemu korzeniowego.
Bezpośrednio po pikowaniu przy silnym nasłonecznieniu rośliny należy cieniować. W ciągu całego lata należy stosować normalne zabiegi pielęgnacyjne. Niekiedy zalecane jest jednorazowe lub dwukrotne zasilenie saletrą wapniową (jednorazowa dawka 1 kg/ar). Konieczne jest stosowanie profilaktycznych opryskiwań przeciw mączniakowi.
Jesienią siewki wykopujemy i sortujemy. Wszystkie podkładki o średnicy szyjki korzeniowej większej od 3 mm przeznacza się do okulizacji, pozostałe, jak również z „fajkowatą” szyjką korzeniową odrzuca się. Do pierwszego wyboru należą podkładki o średnicy szyjki korzeniowej 8—12 mm do drugiego 5—8 mm, a do trzeciego 3—5 mm. Posortowane dziczki wiąże się w pęczki, skraca się pędy do długości 15—20 cm, a korzenie do 12—15 cm i dołuje w rowach głębokości 20— —30 cm, rzędami w odstępach 20-centymetrowych. W czasie silnych mrozów podkładki należy zabezpieczyć matami lub liśćmi.
Siewki przeznaczone do okulizacji wysadzamy wiosną na kwatery, stosując rozstawę odpowiednią do sposobu uprawy, przeważnie 60— —80 X 15—20 cm. Dla ułatwienia okulizacji dziczki’ sadzimy nieco Wyżej niż rosły w szkółce, i za pomocą motyki lub obsypnika nagarniamy na szyjkę korzeniową nieco ziemi w celu ich okrycia do czasu okulizacji.
Kwatery, na których wysadzono dziczki do okulizacji, należy wyjątkowo starannie uprawiać, od tego bowiem w dużej mierze zależy jakość otrzymanego materiału handlowego. Jeśli na podkładki użyto roślin II i IV wyboru, trzeba niekiedy zasilić je w połowie czerwca, dając pogłównie saletrę lub saletrzak w ilości 1—1,5 kg/ar.