Byliny cebulowe
Lilia — Lilium
Rodzaj ten obejmuje wielką ilość gatunków i odmian o niezwykle zróżnicowanych cechach zewnętrznych. Wielkość roślin jest bardzo różna, od 30 do 200 cm. Kwiaty barwy białej, żółtej, pomarańczowej i czerwonej. Większość uprawianych gatunków kwitnie od maja do końca sierpnia.
Lilie uprawiane są bardzo często na kwiat cięty oraz znajdują szerokie zastosowanie w kompozycjach kwietnikowych. Niektóre gatunki nadają się do uprawy przyśpieszonej w szklarniach.
Rozmnaża się lilie najczęściej przez oddzielanie młodych cebulek, sadzenie cebulek przybyszowych wytwarzanych przez pewne gatunki na pędach oraz sadzenie łusek cebuli.
Lilie wymagają gleby zwięzłej, głęboko uprawionej, zasobnej w próchnicę i dostatecznie przepuszczalnej. Żle reagują na nadmiar wapnia w glebie.
Cebule sadzi się na głębokości 15—20 cm jesienią, a odmiany późno kwitnące — na wiosnę.
Dla celów dekoracyjnych zalecane jest sadzenie cebul w sąsiedztwie niskich roślin, ocieniających glebę, lub ściółkowanie gleby. Co kilka lat należy cebule wykopać i rozsadzić po odpowiednim zasileniu gleby.
W uprawie zagonowej rośliny pozostają w tym samym miejscu przez 2—3 lata.
Narcyz — Narcissus
Dobrze znana i łatwa w uprawie roślina, masowo sadzona w ogrodach, uprawiana na kwiat cięty i stosowana do przyspieszania pod szkłem.
W uprawie znajduje się wielka ilość odmian. Kwitną od końca kwietnia przez maj. Kwiaty są białe, kremowe lub żółte. Bardzo często spotykane są odmiany z pomarańczowo zabarwionym przykoronkiem.
Narcyzy rozmnaża się bardzo łatwo z cebul przybyszowych, które oddziela się po wykopaniu.
Narcyzy wymagają gleb gliniasto-piaszczystych zasobnych w próchnicę i dostatecznie wilgotnych. Wymagania te są mniejsze niż u hiacyntów i tulipanów. Najlepiej rosną w stanowiskach dostatecznie nasłonecznionych.
Cebule uprawiane dla celów reprodukcji wysadza się na zagonach i co roku po zakończeniu wegetacji wykopuje. Sadzić należy na głębokość 10—15 cm, w końcu sierpnia i we wrześniu. Narcyzy sadzone dla celów dekoracyjnych najlepiej kwitną w 2—3 roku i dlatego przesadzamy je co 3—5 lat.
Niektóre odmiany mogą w naszych warunkach klimatycznych przemarzać, dlatego zalecane jest lekkie okrywanie powierzchni ziemi na zimę.
Szafirek — Muscari
Szafirek jest niską rośliną o niebieskich kwiatach, kwitnącą w końcu kwietnia lub na początku maja. Roślina ta uprawiana jest najczęściej na kwiat cięty, często też sadzona jest w ogrodach i stosowana do przyspieszania pod szkłem.
Rozmnaża się bardzo łatwo przez wytwarzanie dużych ilości cebulek przybyszowych.
Szafirek najlepiej rośnie na glebach żyznych, próchnicznych. Liście szafirków nie zasychają w lecie i pozostają prawie do późnej jesieni, dlatego wykopywanie powinno się odbywać we wrześniu, a sadzić należy możliwie najszybciej po wykopaniu na głębokość 8—10 cm.
Szafirki sadzone na kwietnikach mogą pozostawać tam nie przesadzane przez kilka lat.
Szafran, krokus — Crocus
Większość uprawianych odmian krokusów kwitnie wcześnie na wiosnę. Są też w uprawie kwitnące jesienią. Są to rośliny o drobnych bulwach, corocznie odnawianych i tworzących nowe bulwki przybyszowe. Kwiaty barwy białej, żółtej lub lila.
Rozmnaża się krokusy przez oddzielanie nowych bulwek.
Sadzić należy krokusy na glebach lekkich, przepuszczalnych, dostatecznie zasobnych w próchnicę i nie zawierających wapnia. Stanowiska — tylko słoneczne.
Głębokość sadzenia 4—10 cm, zależnie od wielkości bulwek. Krokusy można wysadzać na kwietnikach lub na trawnikach, gdzie mogą pozostawać przez kilka lat.
W celu reprodukcji cebul uprawia się krokusy na zagonach i należy je wykopywać po skończeniu wegetacji podobnie jak tulipany. Sadzić należy we wrześniu lub październiku, a odmiany kwitnące jesienią — w końcu lipca.
Krokusy są doskonałymi roślinami do przyspieszania w uprawie szklarniowej.
Trawy na trawnikach, gdzie rosną krokusy, nie należy kosić do chwili zżółknięcia liści krokusów, czyli do zakończenia wegetacji.
Tulipan — Tulipa
Wśród roślin cebulowych tulipan zajmuje czołowe miejsce pod względem wielkości produkcji i wielostronności zastosowania. Uprawa tulipanów prowadzona jest przede wszystkim w celu osiągnięcia cebul do przyspieszonej uprawy pod szkłem.
Ilość odmian jest niezwykle duża. Uprawia się na ogół tylko kilkadziesiąt najbardziej znanych i wypróbowanych. Odmiany różnią się między sobą porą kwitnienia, wysokością, barwą, i wielkością kwiatów.
Kwitnienie trwa od końca kwietnia do początków czerwca. Kwiaty są barwy białej, żółtej pomarańczowej i czerwonej, rzadziej fioletowoniebieskej.
Rozmnażanie — wyłącznie przez oddzielanie cebul przybyszowych.
Tulipany są roślinami bardzo żywotnymi i znoszą trudne warunki. Osiągnięcie jednak dorodnych cebul i dużych kwiatów możliwe jest tylko dzięki uprawie na glebach odpowiednio żyznych i wilgotnych. Za najlepsze gleby uważane są mady, ponieważ są bardzo żyzne i dostatecznie wilgotne. Okres wegetacji tulipanów jest bardzo krótki, dlatego w okresie tym rośliny nie powinny być narażone na brak składników pokarmowych i dostatecznej ilości wody.
Tulipany sadzi się w końcu września lub w październiku na głębokość około 10 cm. Gleba powinna być głęboko uprawiona i zasilana nawozami mineralnymi. Na zimę zalecane jest przykrycie zagonów cienką warstwą ściółki torfowej, która zabezpiecza przed zbyt głębokim zamarzaniem gleby, co może opóźnić rozpoczęcie wegetacji na wiosnę. Ściółka w okresie wiosennym chroni glebę przed nadmiernym parowaniem. W okresie wiosennym należy zasilać nawozami azotowymi, spulchniać powierzchnię ziemi i bardzo starannie odchwaszczać. W okresie suszy należy rośliny podlewać. Kwiaty roślin uprawianych w celu osiągnięcia cebul obcina się przed lub zaraz po kwitnieniu, aby nie powodować osłabiania rośliny przez tworzenie nasion.
Cebule wykopuje się na początku żółknięcia liści i przechowuje w suchych i chłodnych pomieszczeniach, a następnie czyści i sortuje. Rośliny sadzone na kwietnikach mogą pozostawać przez kilka lat, jeśli rosną na dostatecznie żyznej glebie i są odpowiednio nawożone.