BYLINY, CZYLI ROŚLINY ZIELNE WIELOLETNIE

Bylinami nazywamy rośliny zielne (nie tworzące drewniejących łodyg), które mają zdolność corocznego odnawiania części nadziemnych i podziemnych z pewnych organów trwałych.

Grupa ta obejmuje wielką liczbę roślin należących do różnych rodzajów i gatunków, różniących się wysokością, pokrojem, ulistnieniem oraz kształtem i barwą kwiatów. Zastosowanie bylin w terenach zieleni i ogrodach przydomowych jest olbrzymie. Można z nich tworzyć grupy, rabaty, ogrody skalne itp. Rabaty bylinowe mogą być dekoracyjne przez cały okres wegetacji, gdyż rośliny można tak dobrać, aby zakwitały w różnych miesiącach.

Stosowanie bylin jest poza tym bardziej opłacalne niż roślin jednorocznych lub dwuletnich, ponieważ mogą rosnąć na jednym miejscu przez kilka, a nawet kilkanaście lat.

Rozmnażanie bylin. Najczęściej spotykanym wśród bylin organem trwałym jest odnawiająca się corocznie łodyga. Powstaje ona zwykle u nasady starej łodygi, która zamiera wraz ze swym systemem korzeniowym w końcu okresu wegetacji (np. dzielżan), a powstające u jej nasady pędy wytwarzają własny system korzeniowy. W ten sposób tworzą się „samodzielne” rośliny. Rozmnażanie takich bylin jest bardzo łatwe i polega na oddzielaniu od siebie tak powstających roślin. Często też nowo powstające rośliny są ze sobą zrośnięte nasadą pędu (aster, złocień), którego zamieranie może trwać kilka lub kilkanaście lat. Otrzymywanie większej liczby roślin wymaga w takich przypadkach rozrywania lub rozcinania powstających w ten sposób zwartych kęp. Dzielenie bylin tego typu jest łatwiejsze jeśli wytwarzają one długie podziemne pędy, tzw. rozłogi, jak np. konwalia lub niektóre astry. Uprawa takich bylin jest łatwa. Dzięki dużej zdolności odtwarzania systemu korzeniowego są zdolne do silnego wzrostu i pełnego rozwoju już w pierwszym lub drugim roku po posadzeniu. Dlatego też byliny te można częściej przesadzać i rozdzielać.

Innym często występującym u bylin organem trwałym jest korzeń wytwarzający w górnej części pąki, z których co rok wyrastają nowe pędy nadziemne. Pędy te mogą wytwarzać korzenie przybyszowe, jak np. piwonia, albo łubin, lub korzystać tylko przez szereg lat z trwałego i słabo rozgałęziającego się korzenia macierzystego (jak np. gipsówka, mak). Rozmnażanie takich bylin przez podział jest trudniejsze i mniej wydajne, dlatego częściej rozmnaża się je przez nasiona lub sadzonki pędowe.

Uprawa bylin tego typu jest nieco inna. Ograniczona zdolność tworzenia systemu korzeniowego nie pozwala na szybki wzrost i rozwój tych roślin. Pełny rozwój osiągają one zwykle po kilku latach. Rośliny te nie mogą być przesadzane zbyt często, a miejsce sadzenia musi być starannie przygotowane i tak nawiezione, aby zapewnić roślinom dostateczną ilość pokarmu na kilka lub kilkanaście lat.

Przy rozmnażaniu bylin przez siew nasiona wysiewa się do inspektów lub do skrzynek drewnianych w mnożarce, a gdy osiągną wysokość kilkunastu centymetrów, wysadza się je do szkółki.

Sadzonkowanie niektórych bylin przeprowadza się wprost na zagony w gruncie, większość jednak sadzonkuje się w inspekcie, a po ukorzenieniu przesadza na zagony do szkółki.

Sposoby i terminy rozmnażania bylin poszczególnych rodzajów podano w tabeli.