Szpinak
Szpinak jest rośliną jednoroczną o dużych walorach odżywczych. Jest bogatym źródłem witamin i soli mineralnych. W liściach szpinaku znajduje się dużo witaminy C i karotenu, ponadto witaminy B1, B2 i PP, a także bardzo dużo przyswajalnego żelaza. Jest również źródłem manganu, magnezu, wapnia, potasu, fosforu, arsenu, miedzi i jodu. Ujemny wpływ zawartych w szpinaku szczawianów można redukować przez wypicie szklanki mleka lub spożycie porcji twarogu.
Szpinak kiełkuje już w temperaturze 2-3°C, rośnie najlepiej w temperaturze 15°C, znosi jednak przymrozki do -6°C, a niektóre odmiany mogą zimować w gruncie. Jest natomiast bardzo wrażliwy na wysoką temperaturę, brak wody i zakwaszenie gleby. Jeśli dzień jest długi, szybko wydaje pędy kwiatowe. Dobrze znosi lekkie zacienienie. Ze względu na krótki okres wzrostu szpinak uprawiany jest jako przedplon lub poplon. Ma on duże wymagania pokarmowe, toteż powinien być uprawiany na glebach żyznych, na rozłożonym oborniku lub po roślinach nawiezionych obornikiem (kapustne). Na glebach słabszych należy jeszcze dać kompost (4-5 kg/m2). Z nawozów mineralnych pod szpinak stosuje się 30-40 g siarczanu amonu, 20 g superfosfatu i 30-40 g 40-procentowej soli potasowej na 1 m2. Nawożąc szpinak, należy uważać, aby nie nasycić gleby zbytnio azotem (stosowanym w postaci siarczanu amonu).
Stosowane są trzy terminy siewu szpinaku;
– wiosenny, gdy tylko gleba da się uprawiać, na zbiór do połowy maja;
– letni, w końcu lipca – na początku sierpnia, na zbiór we wrześni u-październiku;
– jesienny, w końcu sierpnia – na początku września, dla przezimowania i na zbiór wiosenny.
Szpinak sieje się w rzędy co 20 cm. Głębokość siewu 1,5-2 cm. Na 1 m2 zużywa się 2-4 g nasion. Jeśli wzejdzie za gęsto, należy go przerwać, pozostawiając rośliny co 5-8 cm; najlepiej, gdy rośliny wyrwane można już zużytkować. Szpinak ozimy zasila się azotem (saletrą amonową w ilości 100 g/m2) wczesną wiosną, zaraz po pierwszym motyczeniu. Szpinak wiosenny i jesienny zasila się azotem, gdy ma 2-4 liście i jeszcze raz po tygodniu, w dawce 10 g/m2 saletry amonowej. W okresie suszy trzeba szpinak podlewać.
Szpinak zaczynamy wycinać, gdy rozetka składa się z 5-6 wyrośniętych liści. Z 1 m2 można zebrać 0,7-1,4 kg liści. Szpinak wycina się nożem poniżej rozety.
Do uprawy wczesnowiosennej i jesiennej używa się odmiany Herma. Rozeta liściowa półwzniesiona, zwarta, duża (150-300 g). Liście okrągławe, karbowane, bardzo ciemnozielone. Rośliny szybko rosną, dość późno wybijają w pędy nasienne.
Do uprawy ozimej nadaje się Olbrzym Zimowy, ponieważ jest odmianą o bardzo dużej wytrzymałości na mróz. Można też uprawiać ją na jesieni. Tworzy bardzo dużą rozetę, półwzniesioną. Liście duże, owalne, lekko karbowane, zielone, od spodu jaśniejsze. Masa jednej rośliny wynosi 200-400 g.
Uniwersalną odmianą, bo nadającą się do uprawy wiosennej, jesiennej i ozimej jest Matador 30. Mało skłonna do wybijania w pędy nasienne. Rozeta duża, rozłożysta, wzniesiona. Liście duże, owalne, wydłużone, lekko karbowane, ciemnozielone. Masa jednej rośliny – 200-400 g. Najlepszą odmianą do uprawy wiosennej ze względu na bardzo późne wybijanie w pędy nasienne jest Norman. Rozeta rozłożysta. Liście szerokoowalne, prawie gładkie, ciemnozielone. Masa jednej rośliny ok. 120 g.
Odmianą heterozyjną, odporną na mączniaka, przydatną do uprawy wiosennej, jesiennej i ozimej jest Prima F,. Odmianę tę cechuje całkowity brak roślin skrajnie męskich, bardzo dobre wyrównanie (są bardzo podobne). Roślina o pokroju wzniesionym. Rozeta duża, liście w kształcie łopatkowatym, ciemnozielone. Do uprawy wiosennej i jesiennej.
Podobnymi cechami charakteryzuje się odmiana heterozyjną Echo F„ tworząca większą rozetę (masa Primy F, ok. 150 g, Echa F, 210 g).
Najnowszymi odmianami heterozyjnymi wyhodowanymi w Stacji Hodowli Roślin Ogrodniczych w Szymanowie są: Kasta F, i Markiza F,. Pierwsza z nich ma pokrój lekko wyniosły, liść w kształcie łopatkowym, zielony, o prawie gładkiej powierzchni. Odmiana plenna, odporna na wybijanie w pędy kwiatostanowe. Markiza F, ma pokrój wyniosły, liść w kształcie owalnym, o powierzchni lekko karbowanej, zabarwieniu ciemnozielonym. Również odporna na wybijanie w pędy kwiatostanowe.