Soja warzywna
Soja ma bardzo dużą wartość odżywczą; zawarte w niej białko (ok. 40%) cechuje wartość biologiczna zbliżona do mięsa. Poza tym nasiona zawierają do 20% tłuszczu o wysokich walorach jadalnych oraz witaminy C i B.
Soja jest rośliną ciepłolubną, wymagającą dużego nasłonecznienia, zwłaszcza w okresie kwitnienia. Najodpowiedniejszymi rejonami do uprawy są: południowo-wschodnia część kraju oraz województwa południowo-zachodnie. Soja najlepiej udaje się na przepuszczalnej lekkiej glinie, lessie, czarnoziemie i czarnej ziemi. Nie można jej uprawiać na glebach podmokłych i zakwaszonych, a także na lekkich, suchych piaskach i glebach zaskorupiających się, ciężkich. W płodozmianie najlepiej ją uprawiać po okopowych, w trzecim roku po oborniku lub kompoście na glebach żyznych oraz w drugim roku na stanowiskach słabszych. Rośliny soi rozwijają się początkowo wolno, dlatego łatwo ulegają zachwaszczeniu. Jesienią lub wiosną stosuje się nawożenie fosforem i potasem, jak pod inne rośliny strączkowe. Nawożenia azotem w ogóle nie stosujemy na glebach żyznych, próchnicznych, a na innych nie więcej jak 4 dag w czystym składniku na 10 m2, i to w dwóch dawkach, tj. 2 dag po wschodach i 2 dag w początkach kwitnienia. W przeciwnym przypadku rośliny nadmiernie wybujają. Można do nawożenia wykorzystać wieloskładnikowy nawóz mineralny.
Przed wysiewem nasion dobrze jest zaszczepić glebę nitraginą (szary proszek, zawierający bakterie wiążące z powietrza azot), co umożliwia roślinom pozyskiwanie wolnego azotu z powietrza. Szczepienie takie należy wykonać przez dokładne wymieszanie nitraginy z ziemią w oddzielnym naczyniu, a następnie rozrzucenie jej po całej powierzchni przeznaczonej pod soję i zagrabienie. Soję sieje się w końcu kwietnia lub pierwszych dniach maja, gdy temperatura gleby osiągnie 8-10°C. Siejemy w rozstawie rzędów co 20 cm, umieszczając nasiona w rzędzie co 4-5 cm na głębokość około 3 cm. Na 10 m2 potrzeba około 20 dag nasion. Prace pielęgnacyjne polegają na motyczeniu międzyrzędzi w celu niedopuszczenia do zachwaszczenia oraz ochrony przed wydziobywaniem nasion z gleby przez ptactwo.
Zbioru soi dokonuje się po całkowitym dojrzeniu roślin, zwykle w ostatnich dniach sierpnia lub pierwszej dekadzie września. Rośliny dojrzałe tracą liście, są koloru brązowego i mają od 20 do 40 strąków, w których po potrząśnięciu ręką grzechoczą nasiona. Rośliny wyrywamy w dzień słoneczny i po wyłuskaniu strąków; nasiona rozkładamy cienką warstwą w przewiewnym pomieszczeniu.
W Polsce mamy dwie odmiany soi: Warszawską i Progres. Warszawska jest odmianą wczesną, dość plenną. Roślina ma pokrój skupiony, dorasta do 60 cm i więcej. Strąk jest krótki (do 6 cm długości), sierpowaty, piaskowobeżowy, zawiera 1-2 nasiona owalne, piaskowokremowe. Progres jest bardzo wczesna i plenna. Ma nasiona żółte z brązowym znaczkiem, większe od grochu, a rośliny wyższe od fasoli i nie wylegające. Z dziesięciu m2 można otrzymać około 2,5 kg nasion.