Sałata rzymska.
Odmiany sałaty rzymskiej różnią się kształtem wydłużonej ku górze główki i dzielą się na dwa typy: ściśle wiążące i luźno wiążące główki. Liście pierwszej grupy skręcają się do środka wierzchołkami i tworzą dobrze wybieloną, ścisłą główkę. Liście odmian luźno wiążących główki są sztywne, słodsze, smaczniejsze i mniej gorzkie niż liście innych odmian sałaty. Barwa liści jest ciemnozielona lub żółtozielona, często z odcieniem czerwonym. Cechuje ją wysoka wartość smakowa i zawartość prowitaminy A oraz witamin B1, B2 i C. Spożywana jest na surowo lub przyrządzana podobnie jak szpinak.
Sałata rzymska ma zbliżone wymagania klimatyczne, glebowe i nawozowe do sałaty masłowej. Odporna na długi dzień i wyższe temperatury nie wybija tak szybko w pędy nasienne, nadaje się więc do uprawy na okres letni. Najlepiej uprawiać ją z rozsady. Nasiona wysiewa się od początku kwietnia do końca maja, a nawet do początku czerwca. Okres przygotowania rozsady trwa około 4 tygodni. Rozsadę sadzi się w rozstawie 30X20 cm. Okres wegetacji trwa około 3 miesięcy.
U nas jest znana tylko jedna odmiana – Paryska Zielona, która ma główkę prawie owalną, średnio ścisłą, dość dużą, dobrze zwiniętą. Liście zewnętrzne ciemnozielone z silnym połyskiem, mięsiste, średnio twarde, soczyste, słodkie.
Sałata rozetowa.
Sałata rozetowa, zwana też liściową, nie tworzy główek tylko duże rozety liściowe. Liście jej wyrastają jeden obok drugiego i układają się w rozetę, z której w miarę ich rozwijania się można je stopniowo obrywać do spożycia. Liście barwy żółtozielonej, o powierzchni pofałdowanej. Liście skierowane do światła przybierają odcień brązowoczerwony. Nawet po wybiciu pędu nasiennego (wysokości ok. 50 cm) liście wyrastające na nim są delikatne i smaczne. Sałata rozetowa nadaje się do uprawy w miesiącach letnich, wysiewana jest bezpośrednio do gruntu (do połowy kwietnia) lub sadzona z rozsady. Na rozsadę nasiona wysiewa się od połowy lutego (do skrzynek). Rozstaw rzędów co 30 cm, w rzędzie sadzi się rozsadę lub przerywa rośliny co 20-25 cm. Sałata rozetowa ma wymagania glebowe i nawozowe takie, jak sałaty głowiaste. Dobrze rośnie w miejscach słonecznych, osłoniętych. Nasiona wysiewa się od połowy lutego (do skrzynek) do połowy kwietnia (na rozsadniku lub wprost do gruntu).
W Polsce uprawiana jest tylko odmiana Kędzierzawa Żółta, dobra do wczesnej uprawy gruntowej. Dość szybko wybija w pędy nasienne. Liście średnio duże, o brzegach głęboko wcinanych i bardzo silnie falistych. Liście barwy jasnożółtawozielonkawej, delikatne, bardzo smaczne.
Sałata łodygowa – głąbik krakowski.
Sałata łodygowa, zwana też sałatą szparagową lub głąbikiem krakowskim, ponieważ dość powszechnie uprawiana była w Krakowskiem, w początkowym okresie wzrostu tworzy tuż przy ziemi rozetę wąskich, spiczasto zakończonych liści barwy ciemozielonej lub zielonobrązowej. Po wytworzeniu liści rośliny szybko wybijają w pędy kwiatostanowe. Pędy te w dolnej części są mięsiste, grube, soczyste i stanowią część jadalną tej rośliny. Pędy te powinny być zebrane przed zdrewnieniem, czyli najpóźniej w okresie formowania się pączków kwiatowych. Spożywa się je na surowo lub kwaszone jak ogórki albo po ugotowaniu, jak szparagi.
Sałata ta ma mniejsze wymagania glebowe niż pozostałe sałaty. Ponieważ wrażliwa jest na upały i suszę, powodujące szybkie drewnienie pędów, najlepiej uprawiać ją wczesną wiosną lub na zbiór jesienią. Nasiona można siać wprost do gruntu, na rozsadniku, a do produkcji wczesnowiosennej do inspektu w połowie marca. Na zbiór jesienny nasiona wysiewa się w końcu czerwca i na początku lipca. Głąbik uprawia się w rozstawie 30-40X25-30 cm. Okres od wysiewu do zbioru roślin wynosi 10-14 tygodni. Do przygotowania rozsady na obsadzenie 10 m2 potrzeba 0,3-0,4 g nasion. Korzystniej jest uprawiać go z rozsady, bo nie tak prędko wybija w pęd nasienny i pęd ten jest grubszy. Pędy po osiągnięciu 20-25 cm, gdy zaczną formować pączki kwiatowe, ścina się, a następnie obrywa liście i kroi na kawałki długości 5-10 cm.