Wszystkie uprawne odmiany sałaty należą do jednego botanicznego gatunku – Lactuca sativa (najbardziej rozpowszechniona jest uprawa sałaty masłowej). Wartość biologiczna sałaty polega głównie na zawartości niemałych ilości soli mineralnych: wapnia i żelaza oraz witamin A, B,, B2, E i C. Na podstawie sposobu użytkowania i uprawy dzieli się sałaty na: masłową głowiastą, kruchą głowiastą, rzymską, liściową lub rozetową, łodygową (szparagową).
Sałata głowiasta masłowa. Sałata jest rośliną klimatu chłodnego. Najlepiej rośnie i zawiązuje główki w temperaturze 12-1 5°C. Podczas upałów sałata masłowa wiąże główki małe, luźne, o liściach twardych i gorzkich, a podczas gorącej i wilgotnej pogody łatwo gnije, chociaż wymaga dużych ilości wody. Dobrze zahartowane młode rośliny znoszą przymrozki do -6°C, co pozwala na bardzo wczesny siew lub sadzenie do gruntu. W warunkach długiego dnia sałata masłowa szybko wybija w pędy kwiatowe. Sałata rośnie najlepiej na glebie próchnicznej, żyznej. Dla wczesnej sałaty masłowej odpowiedniejsze są gleby piaszczysto-gliniaste, dla odmian późniejszych dobre są gleby cięższe lub torfowe, lepiej utrzymujące wodę. Odczyn gleby powinien być zbliżony do obojętnego.
Sałatę uprawia się jako przedplon, współrzędnie (razem) z innymi warzywami (wolno wschodzącymi i wolno rosnącymi) lub jako poplon. Jako przedplon sałatę uprawia się w pierwszym roku po oborniku. Najlepiej rośnie na miejscu nawiezionym kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem (4 kg/m2), danym bardzo wcześnie na wiosnę. Gleby słabsze dodatkowo użyźnia się w następujących proporcjach: 10 g saletrzaku, 20-30 g superfosfatu i 20-30 g soli potasowej na 1 m2. Do nawożenia można też użyć jednego z wieloskładnikowych nawozów ogrodniczych, np. Azofoskę (50-90 g na 1 m2). W okresie wegetacji dokarmiamy sałatę saletrą amonową (10 g na 1 m2).
Sałatę uprawia się z siewu lub z rozsady, przy czym wcześniejsze i większe główki uzyskuje się z rozsady. Do gruntu sieje się sałatę jak najwcześniej wiosną w rzędy co 20-30 cm, umieszczając nasiona na głębokości 1 cm. Do obsiania 1 m2 potrzeba 0,2 g nasion. Nasiona na rozsadę wysiewa się na początku marca w skrzynkach w mieszkaniu lub w inspekcie zimnym (temperatura 12-15°C), w ilości 1 g/m2 w rzędy co 5 cm. W początkach kwietnia rozsadę wysadza się do gruntu w rozstawie 30-35X20-25 cm. Aby mieć ciągłe plonowanie, wysiewa się nasiona sałaty masłowej co 2 tygodnie aż do połowy kwietnia. Od końca maja do połowy lipca sieje się ponownie na użytek jesienny.
Pielęgnowanie polega na odchwaszczaniu oraz podlewaniu w miarę potrzeby. Również, jak już zaznaczono, nawozi się pogłównie nawozami azotowymi.
Główki zbiera się stopniowo w miarę ich zwijania się.
Najwcześniejszą z odmian sałaty masłowej gruntowej jest Rakowicka. Okres od wschodu do uformowania główki wynosi 60-75 dni. Główki są kuliste, twarde, dobrze rozwinięte o ciężarze 150-180 g. Liście barwy żółtawozielonej, delikatne i kruche, o bardzo dobrym smaku. Szybko wybija w pęd nasienny.
Nieco późniejsza od niej jest Królowa Majowych. Okres od wschodu do uformowania się główki trwa 60-80 dni. Główki są kuliste, lekko w górnej części spłaszczone, średnio twarde, dobrze zamknięte, o ciężarze 160-200 g. Liście barwy żółtawozielonej, może występować czerwonawy nalot, mało skłonna do wybijania w pęd nasienny. Liść duży, twardy, jędrny.
Nieznacznie późniejsza od niej jest As 44. Trudniej wybija w pędy nasienne. Główki są duże, od prawie kulistych do lekko wydłużonych, o ciężarze 1 50-250 g, liście zewnętrzne barwy jasnozielonej z żółtym połyskiem. Konsystencja tkanki liściowej delikatna, krucha, w smaku doskonała – bez goryczki.
Odmianą średnio wczesną jest Meisterstuck. Dobra do wczesnej uprawy gruntowej, tworzy główki duże, kuliste w górnej części wypukłe albo lekko wydłużone, o ciężarze od 150 do 350 g. Powierzchnia liści pofałdowana barwy jasnożółtej. Plenna, smak bardzo dobry, słodki, liść delikatny, kruchy.
Średnio późną jest Cud Voorburgu. Niezbyt szybko wybija w pędy nasienne. Główki są kuliste, czasem lekko wydłużone, ścisłe, twarde, dobrze zamknięte, o ciężarze 200-300 g. Liście żółtawojasnozielone. Dość wrażliwa na choroby.
Również średnio późną odmianą jest Nochowska. Tworzy główki dość duże, kuliste i wypukłe w górnej części, od średnio twardych do twardych, bardzo dobrze zamkniętych. Liście żółtawozielone, czasem zabarwione na czerwono. Plenna, o delikatnym smaku, wytrzymała na długi dzień i wysokie temperatury, i dlatego nadaje się do uprawy późnowiosennej i letniej.
Odmianą późną jest Bautzeńska. Główka średnio duża (250-300 g) kulista, lekko spłaszczona, ścisła, dobrze zamknięta. Liście prawie gładkie, okółkowe i okrywające główkę żółtawostalowozielonkawe, matowe, wewnętrzne jasnozielonkawokremowe, jędrne, dość twarde. Wytrzymała na długi dzień i wysokie temperatury.
Najpóźniejszą odmianą jest Dippego. Tworzy główki duże, twarde, zamknięte, szerokokuliste. Liście zewnętrzne i główki intensywnie zielone ze słabym połyskiem. Konsystencja blaszki liściowej dość twarda, skórzasta, smak lekko gorzkawy.
Zimową odmianą sałaty masłowej jest Zimowa Nansena przeznaczona do uprawy ozimej w rejonach o łagodniejszych zimach, na zbiór wczesnowiosenny po przezimowaniu w gruncie. Główka kulista, średnio duża, ścisła. Liście barwy jasnożółtawozielonej. Liście kruche, o delikatnym smaku. Może być też uprawiana wczesną wiosną i na jesienny zbiór.