Fasola
Fasola jest rośliną roczną uprawianą na suche nasienie i dla niedojrzałych strąków (odmiany szparagowe). Jest to roślina ciepłolubna (do dobrego wzrostu powinna mieć temperaturę 16-21°C). Strąki fasoli szparagowej mają dużą wartość odżywczą, zawierają: białko w granicach 1,8-2,8%, witaminy C, B1, B2, PP oraz sole wapnia, fosforu i żelaza. Odmiany żółtostrąkowe są delikatniejsze w smaku i zasobniejsze w witaminy z grupy B, natomiast zielonostrąkowe zawierają więcej karotenu (prowitaminy A) i witaminy C. Fasola udaje się najlepiej na glebach ciepłych, próchnicznych, lżejszych, umiarkowanie wilgotnych. Okres od siewu do zbiorów strąków odmian wczesnych wynosi 60-70 dni, odmian późnych, tycznych 120-130 dni.
Fasolę ze względu na jej cechy użytkowe dzielimy na szparagową i fasolę na „suche ziarno”. Ze względu na wysokość roślin dzielimy ją na fasolę karłową i tyczną, która może być zielono- lub żółtostrąkowa.
Fasolę szparagową uprawia się w 1-2 roku po oborniku, fasolę na suche nasienie w 2-3 roku po oborniku. Na wzrost roślin korzystnie wpływa przedsiewne nawożenie saletrzakiem w ilości 10-15 g/m2; zaleca się również 30-40 g superfosfatu i tyleż samo siarczanu potasu na 1 m2. Do nawożenia przed siewem stosuje się również wieloskładnikowe nawozy ogrodnicze, jak Azofoska, w dawce 20-40 g na 1 m2, lub Mikro czy MIS-3, w ilości 30-60 g/m2. Glebę zakwaszoną należy przed siewem fasoli doprowadzić do właściwego odczynu, stosując pod przedplon nawozy wapniowe w dawce od 1 do 1,5 kg na 10 m2.
Fasolę wysiewa się do gruntu po minięciu wiosennych chłodów, tj. między 10 i 15 maja. Fasolę szparagową można siać w odstępach 10-14-dniowych do pierwszych dni lipca. Zróżnicowane terminy pozwalają na przedłużenie okresu zbioru strąków. Najlepiej gdy następny termin siewu nasion przypada po ukazaniu się wschodów z terminu wcześniejszego. Fasola może być również uprawiana jako poplon na zbiór jesienny. Fasolę na suche nasienie sieje się jednorazowo.
Stosuje się dwa sposoby siewu fasoli: rzędowy i gniazdowy. Siew gniazdowy jest odpowiedniejszy na mniejszych powierzchniach; wykonujemy go za pomocą motyczki, umieszczając co 20-30 cm po 2-3 nasiona w rzędach odległych od siebie o 40-50 cm. Fasolę tyczną wysiewa się tylko tym sposobem w rozstawie 50X60 cm. Na obsianie 1 m2 potrzeba 10-25 g nasion, zależnie od ich wielkości i stosowanej rozstawy. Rzędowo sieje się po 1 nasieniu co 5-7 cm, przy czym odległości między rzędami są takie same, jak przy siewie gniazdowym. Głębokość siewu waha się od 3 do 5 cm, zależnie od zwięzłości gleby i rozmiarów nasion.
Prace pielęgnacyjne polegają na odchwaszczaniu, przy czym należy spulchniać glebę na głębokość nie przekraczającą 3-5 cm, aby nie uszkodzić korzeni, które są szeroko rozprzestrzenione. Po wzejściu fasoli tycznej przy każdym gnieździe wbija się tyczkę długości 2,5-3 m. Praktyczny sposób tyczenia pokazano na rysunku.
Tyczenie fasoli: a) łączenie podpór za pomocą sznurka lub drutu; b) łączenie podpór za pomocą kijków
Fasolę szparagową zbiera się, gdy strąki nie są jeszcze zupełnie wyrośnięte; przyjmuje się, że wtedy, gdy wielkość nasion w strąku równa się wielkości wyrośniętego ziarna pszenicy. Strąki zbiera się w miarę ich dorastania, przy czym strąków nie należy szarpać, ażeby ich nie uszkodzić. Plon strąków może wynieść 0,8-1 kg/m2.