Por
Por pod względem odżywczym przewyższa – popularną w naszym jadłospisie – cebulę zawartością białka, tłuszczu, witaminy C, a przede wszystkim wapnia i żelaza. Szczególnie zalecane jest spożywanie porów na surowo, w postaci sałatek.
Pory można zbierać niemal cały rok, sadząc w ogródku odpowiednie odmiany. Por ma podobne wymagania glebowe jak cebula, również podobne stosuje się dla niego dawki nawozów mineralnych, choć dobrze jest mu podsypać nieco więcej nawozów azotowych (40-50 g saletrzaku na 1 m2). Różnice polegają tylko na tym, że por wymaga nie tylko wiosny, ale i jesieni wilgotnej, ponadto jest wytrzymały na mróz i może zimować w gruncie.
Do niedawna pory uprawiano wyłącznie z rozsady. Przeprowadzone w ostatnich latach doświadczenia wykazały, że w pewnych warunkach pory można siać wprost do gruntu jak cebulę (0,30-0,35 g na 1 m2 nasion). Nasiona wysiewa się do gruntu w końcu marca lub na początku kwietnia, w rzędy odległe o 30-40 cm, na głębokość 1,5-2,5 cm. Plon porów uprawianych z siewu jest mniejszy niż z rozsady, a rośliny są mniej wyrównane pod względem wielkości. Pory siane trzeba przerywać.
Warunkiem uzyskania wysokich plonów jest odpowiednie nawożenie roślin. Pory uprawia się zwykle w drugim roku po oborniku stosowanym w dawce 40-60 kg/10 m2. Zalecane dawki nawozów mineralnych stosowanych wiosną, w przeliczeniu na 1 m2, wynoszą: 12-15 dag saletry amonowej, 30-40 dag soli potasowej lub siarczanu potasu, 20 dag superfosfatu potrójnego lub 60 dag superfosfatu pojedynczego. Ponadto rosnące rośliny należy dwukrotnie, w odstępach 3-4 tygodni, nawozić pogłównie, każdorazowo 12-15 dag saletry amonowej.
Przy uprawie porów z rozsady nasiona wysiewa się do inspektu od lutego do połowy marca. Optymalna temperatura kiełkowania nasion wynosi 20°C. Po wschodach, a także w miarę wzrostu roślin, należy ją obniżać do 18-1 5-13°C. Do obsadzenia rozsadą powierzchni 10 m2 należy wysiać około 1,5 g nasion. Siewki nie wymagają pikowania. Rozsadę sadzi się od kwietnia do końca maja w zależności od przeznaczenia: na zbiór wczesny, jesienny czy na przezimowanie. Sadzi się w rozstawie 30X40 cm rzędy i w rzędzie: na zbiór letni co 7-10 cm, na zbiór jesienny co 12-15 cm, a na zbiór wiosenny, po przezimowaniu, co 15-20 cm. Rozsadę sadzi się na głębokość 6-8 cm. W celu uzyskania długiej, wybielonej części łodygi rzekomej obsypuje się rośliny kilkakrotnie ziemią. Podobny efekt otrzymuje się, sadząc rozsadę w uprzednio zrobione bruzdy, które stopniowo zasypuje się. Sposób ten jednak, podnosząc jakość plonu, zmniejsza jego wielkość. W okresie wegetacji zagon z porami trzeba odchwaszczać i w miarę potrzeby podlewać.
Na użytek zimowy pory wykopuje się w listopadzie, przed nadejściem mrozów, i dołuje w inspekcie lub na zagonie. Jeżeli zbiór zaplanowany jest wiosną następnego roku, wówczas w marcu rośliny pogłównie nawozimy i spulchniamy wokół nich glebę.
Do uprawy na zbiór letni polecane są odmiany najwcześniejsze: Colonna i Titan. Colonna jest odmianą bardzo plenną, przydatną na susz i inne przetwory. Roślina wysmukła, o bardzo długiej, średnio grubej łodydze rzekomej. Liście długie, szerokie, jasnozielone. Titan jest nieco późniejsza. Rzekoma łodyga bardzo długa, delikatna w smaku i soczysta. Liście długie, sztywne, jasnozielone.
Na zbiór późniejszy i letnio-jesienny poleca się: Unique i Helvetia. Unique – wytrzymała na lżejsze mrozy, bardzo plenna, łodyga rzekoma długa, gruba i równa na całej długości, o łagodnym smaku. Helvetia – wyróżnia się wysoką plennością, dobra na przetwory: roślina półwyniosła, o bardzo długiej, lśniącej białej łodydze rzekomej; liście lancetowate, ciemnozielone z sinym nalotem.
Na zbiór jesienny zaleca się odmiany: Argenta, Eskimo, Winter Riesen-Catalina i Karantański, przy czym Eskimo i Winter Riesen mogą zimować pod śniegiem do zbioru na wiosnę. Argenta znosi lżejsze mrozy, bardzo plenna, dobra na przetwory; roślina półrozłoży-sta, o łodydze rzekomej średnio długiej, grubej; liście ciemnozielone z sinym nalotem. Eskimo – roślina wysoka, w górnej części rozłożysta; łodyga rzekoma stosunkowo krótka i gruba, ze słabo zaznaczonym zgrubieniem dolnej części, smaczna. Winter Riesen (typ Catalina) -roślina wysoka, łodyga rzekoma średnio długa, gruba, soczysta, o dobrym smaku. Karantański – jedyna z odmian selekcji krajowej wytrzymała na mrozy; łodyga rzekoma średnio długa, średnio gruba, w części rozszerzonej biała, wyżej zielona.