Warzywa cebulowe uprawia się jako rośliny roczne lub dwuletnie, z wyjątkiem szczypiorku i Siedmiolatki. Mają one charakterystyczny smak i zapach, dzięki zawartości olejków eterycznych. Zawarte w cebuli i czosnku olejki eteryczne mają właściwości antyseptyczne i lecznicze. Warzywa cebulowe ze względu na płytki system korzeniowy mają wysokie wymagania glebowe i nawozowe, są bardzo wrażliwe na zachwaszczenie. Z kolei są odporne na niskie temperatury – poza cebulą, mogą zimować w gruncie.
Cebula
Cebula jest bardzo cennym warzywem; charakteryzuje się dużą wartością odżywczą i biologiczną, zawiera sporo cukrów, dużo witaminy C, pewne ilości witamin z grupy B oraz soli mineralnych (wapnia i potasu). Dodatkową jej zaletą jest działanie niszczące na niektóre bakterie chorobotwórcze. Do spożycia nadaje się zarówno jej podziemna część, tak zwana cebula, jak i jej zielone liście, zwane szczypiorem.
Cebula ukorzenia się płytko, stąd ma wysokie wymagania nawozowe. Korzystnie reaguje na nawożenie organiczne; zalecana jest uprawa w rok lub dwa po oborniku. Nie udaje się na glebach podmokłych i kwaśnych. W początkowym okresie wzrostu nie wymaga wysokiej temperatury, lecz dostatecznej wilgotności gleby. Pod wcześnie wschodzącą cebulę należy na jesieni koniecznie przekopać obornik (3-4 kg/m2). Na wiosnę stosuje się nawozy mineralne w ilości na 1 m2: 30 g saletrzaku i po 40 g superfosfatu oraz siarczanu potasu (sól potasowa ze względu na zawartość chloru jest szkodliwa dla cebuli).
Cebulę możemy uprawiać z siewu, z rozsady i z dymki. Siew wprost do gruntu daje efekty jedynie w rejonach o długim okresie wegetacji. Nasiona siejemy, gdy tylko ziemia obeschnie, nie później jednak niż do połowy kwietnia, w rzędy co 20-30 cm. Głębokość przykrycia nasion 1-1,5 cm. Cebulę można wysiewać razem z nasionami sałaty, która wcześniej wschodząc, wyznacza rzędy, co umożliwia wczesne odchwaszczanie międzyrzędzi. Za gęste wschody należy przerzedzić, pozostawiając rośliny co 4-5 cm.
Przy uprawie z rozsady nasiona sieje się do średnio ciepłego inspektu pod koniec lutego, w rzędy co 5 cm. Do obsadzenia 1 m2 przy rozstawie 30X8 cm potrzeba 40 sztuk rozsady, a z 1 g dobrych nasion uzyskuje się około 125 sztuk rozsady. Rozsadę wysadzamy do gruntu pod koniec kwietnia w rzędy 20-30 cm, a w rzędzie co 5-8 cm. Rozsadę należy sadzić płytko, nie głębiej niż była w inspekcie. Na glebach zimnych i podmakających uprawia się cebulę na wałach szerokości 60-70 cm, sadząc rośliny w 3 rzędy co 20 cm i co 6-8 cm w rzędzie.
Najwcześniejsze zbiory cebuli uzyskuje się przy uprawie z dymki.
Drobne zasuszone cebulki o średnicy 11-16 mm sadzimy wcześnie wiosną w rozstawie takiej samej jak przy rozsadzie. Sadzić należy tak, aby wierzchołek cebulki był lekko przykryty lub nieznacznie wystawał nad powierzchnię ziemi. Do obsadzenia 1 m2 potrzeba 100 g dymki.
W celu otrzymania dymki nasiona cebuli siejemy gęsto od połowy kwietnia do maja w rzędy co 20-25 cm. Po częściowym zżółknięciu i złamaniu szczypioru cebulę wykopujemy i przesuszamy na zagonie. Aby nie wybijała w pędy nasienne, podsuszamy ją w temperaturze 28-35°C przez 2-3 miesiące.
W przypadku słabego wzrostu cebuli należy ją zasilać saletrą w dawce 10 g/m2, ale nie później niż w końcu czerwca.
Najwcześniej, bo już w czerwcu, a na szczypiór nawet w maju, rozpoczyna się zbiór cebuli z dymki. Cebula z rozsady kończy wzrost około połowy sierpnia, a z siewu – na początku września. Zbierać cebulę należy podczas suchej pogody. Jeżeli załamywanie szczypioru opóźnia się, nie należy go łamać ręką czy grabiami, gdyż nie przyspiesza się w ten sposób dojrzewania, natomiast uszkadza szyjkę cebuli, co sprzyja jej gniciu. Przeznaczoną do przechowywania cebulę zaleca się uprzednio przesuszyć na powietrzu przez kilka dni. Plony cebuli mogą wynieść 1,5-5 kg, z 1 m2.
Odmiany cebuli różnią się pomiędzy sobą wieloma cechami, z których najważniejsze to wczesność, kształt, barwa, jej smak oraz przydatność do przechowywania.
Średnio wczesnymi są: Dako – cebula duża (200-500 g), kulisto-spłaszczona, o słomkowożółtej, cienkiej łusce zewnętrznej; miąższ białozielonkawy, soczysty, słodki, o łagodnym smaku; nadaje się wyłącznie na użytek letni i jesienny; Rawska – plenna, trwała w przechowywaniu; zalecana szczególnie do uprawy w rejonach o krótszym okresie wegetacji; przeciętny ciężar 120-220 g, kulista, ze skłonnością do lekkiego wydłużania się; łuska zewnętrzna słomkowo-żółta z brązowym odcieniem, średniej grubości, dobrze przylegająca; miąższ biały, jędrny, słodki i delikatny; Żytawska – plenna, dobrze się przechowująca przez zimę; ciężar 120 g, kulistospłaszczona, o łusce jasnej słomkowożółtej, średnio przylegającej; miąższ kremowy, smak ostrzejszy; Czerniakowska – odznacza się równomiernym zasychaniem szczypioru, plennością; wyróżnia się największą zawartością witaminy C; nie nadaje się do dłuższego przechowywania; kształt kulisty, ciężar 90-140 g, łuska słomkowożółta do słomkowobrązowej.
Średnio późnymi odmianami są: Warszawska – wcześnie i równomiernie zasychająca, plenna, trwalsza w przechowywaniu od Czerniakowskiej; wrażliwa na warunki klimatyczno-glebowe; kształt kulisty, ciężar około 100 g; łuska słomkowożółta z odcieniem brązowym i różowym; miąższ biały, jędrny, smaczny; Wars F, – dobrze się przechowuje; odznacza się wyrównanym kształtem i wielkością cebul, które są kuliste., lekko spłaszczone; łuska ciemna słomkowożółta z odcieniem pomarańczowym; miąższ kruchy, soczysty, łagodny w smaku.
Odmianami późnymi są; Kutnowska – przydatna do uprawy na glebach bardziej zwięzłych, trwała w przechowywaniu; ma największe cebule ok. 120 g, kuliste, nieco spłaszczone; łuska ciemna słomkowożółta z odcieniem pomarańczowym; Diana F, – bardzo plenna i wyrównana pod względem wielkości oraz kształtu cebuli; trwała w przechowywaniu; kulista, twarda, o silnie przylegającej łusce barwy słomkowożółtej; Sochaczewska – bardzo plenna, o małej ilości cebul bączastych, dobrze wyrównana pod względem kształtu i wielkości cebul, doskonale przechowuje się do późnej wiosny; kształt kulisty, lekko wydłużony, ciężar 90-160 g; łuska ciemnosłomkowa, mocna, bardzo dobrze przylegająca; miąższ biały, jędrny, łagodny w smaku; Wolska – bardzo późna, bardzo plenna, wyrównana, o dużej trwałości w przechowywaniu, ale wymagająca dobrych warunków uprawy; kształt kulistoromboidalny, ciężar 90-160 g; łuska słomkowożółta, cienka; miąższ biały, jędrny, o dość ostrym smaku.