WARZYWA KAPUSTNE

WARZYWA KAPUSTNE

Do grupy warzyw kapustnych zalicza się wiele wyraźnie zróżnicowanych gatunków warzyw, należących do botanicznej rodziny krzyżowych. Grupa ta ma podobne wymagania środowiskowe (temperatura, wilgotność), uprawowe, nawozowe i pielęgnacyjne. Rośliny te rosną najlepiej w stosunkowo niskich temperaturach. Krótkotrwałe spadki temperatury poniżej 0°C są dla nich nieszkodliwe. Natomiast dłuższe okresy chłodów w pierwszej fazie wzrostu wywołują zjawisko pośpiechowatości (wybijanie pędów kwiatostanowych). Warzywa te są wrażliwe na niedobór światła. Wymagają gleb zwięzłych o wysokiej zawartości próchnicy, dlatego zaleca się uprawiać je na zagonach w pierwszym roku po użyciu obornika tub innych nawozów organicznych. Uprawia się je z rozsady.

Brokuł

Brokuł zalicza się wciąż jeszcze do warzyw mało znanych. Zwany bywa kapustą szparagową. Jest rośliną roczną bardzo podobną do kalafiora. Liście jego są bardziej wydłużone niż u kalafiora, a blaszka liściowa bardziej falista i powycinana, barwy ciemnozielonej lub fioletowej. Ogonek liściowy jest wyraźniejszy, na dłuższym odcinku pozbawiony blaszki. Częścią jadalną są zielone, średnio zwarte kwiatostany, zwane podobnie jak u kalafiora różami. Są one niezwykle bogate w witaminy (szczególnie C, 70-110 mg, 4000 j.min., a także grupy B). Zawierają też dużo składników mineralnych: wapnia 130 mg%, żelaza, magnezu, fosforu, potasu i innych; są więc zasadotwórcze. Spożywa się je w różnej postaci: z wody, pod besza-melem, w cieście, jako puree itd. Róże brokułów formują się: duże na pędzie głównym – do 15 cm średnicy i mniejsze na pędach bocznych wyrastających z kątów liści. Ścina się je z kawałkami mięsistych pędów, gdy pączki są dobrze wykształcone (wielkości główki szpilki), ale zwarte. Otwarcie się pączków i ukazanie się żółtych płatków kwiatowych czyni je niejadalnymi i dlatego tak trudno je spotkać w handlu. Róże głównie powstają po około 70-80 dniach od posadzenia rośliny, a róże boczne – po 2-3 tygodniach od wycięcia róży głównej.

Brokuł nie znosi gleb zakwaszonych i podmokłych. Wrażliwy jest na niedobór boru i molibdenu. Uprawia się go z rozsady. Uprawiając go jako poplon, sieje się brokuły na rozsadniku w kwietniu lub w maju w rzędy co 10 cm (3-4 g/m2). Rozsadę sadzi się w rozstawie 75X35 lub 50X50 cm. Do obsadzenia 10 m2 potrzeba 30-40 sztuk rozsady. Przed posadzeniem rozsady należy zagon zasilić nawozami mineralnymi w dawce na 10 m2′ 30-40 dag superfosfatu, 30-40 dag soli potasowej i 10-15 dag saletry amonowej. Nawozami azotowymi zasilamy jeszcze pogłównie. Rozsadę wysadza się, gdy ma 4-6 liści. Pielęgnowanie roślin polega na systematycznym podlewaniu, od-chwaszczaniu, zwalczaniu chorób i szkodników, tych samych, które atakują inne rośliny kapustne. Zbiór róż trwa 3-7 tygodni, zależnie od przebiegu pogody.

W Polsce uprawia się dwie odmiany: Sebastian i Piast, które zostały wyhodowane w Instytucie Warzywnictwa. Piast jest odmianą średnio późną; zawiązywanie róż następuje w terminie wiosennym po 40-55 dniach od wysadzenia, w jesiennym po 50-60 dniach. Roślina ta ma pokrój wzniesiony, obficie ulistniony. Powierzchnia róży jest ścisła, gładka, o barwie zielonej. Sebastian jest odmianą przeznaczoną do uprawy w okresie wiosennym i jesiennym, wcześniejszą od poprzedniej. W terminie wiosennym wiąże róże po 35-45 dniach, w terminie jesiennym po 45-50 dniach od wysadzenia; pokrój pół-wzniesiony, rośliny niskie; róże wypukłe o ciemnozielonej barwie, powierzchnia róży ścisła i gładka. Może być sadzona w rozstawie 30X30 cm.

W uprawie brokułów dobre wyniki daje dwukrotny oprysk rozsady roztworem boraksu o stężeniu 0,3%.

Jarmuż

Jarmuż jest uprawiany zwykle jako poplon na zbiór późny. Jest rośliną dwuletnią. W pierwszym roku wytwarza pęd okryty gęsto osadzonymi kędzierzawymi liśćmi kształtu jajowatego lub wydłużonego, w drugim roku wydaje pędy kwiatowe. Jest wytrzymały na mróz, toteż zbiór może trwać od listopada do wiosny; przemarznięte liście są nawet smaczniejsze. Okres od wysadzenia odmian karłowych do zbioru wynosi 90-100 dni, dla odmian wysokich – 120-130 dni.

Jarmuż udaje się na każdej glebie, byle nie podmokłej. Wysiewa się go na rozsadniku w maju. Rozsadę wysadza się na stałe miejsce w końcu czerwca (odmiany późne) lub w pierwszej połowie lipca (odmiany wczesne), gdy rozsada ma wysokość 10-15 cm. Najodpowiedniejsza rozstawa dla odmian niskich i średnich wynosi 40-50X40 cm, a dla wysokich 50-60X50 cm. Ilość nasion potrzebna do wyprodukowania rozsady na 1 m2 wynosi 0,04-0,06 g. Liście zbiera się stopniowo, w miarę potrzeby, po pierwszych mrozach.

Uprawia się 2 odmiany: Niski Zielony Kędzierzawy, wysokości 15-20 cm, z dużą rozetą liści ciemnozielonych, silnie kędzierzawych i Średnio Wysoki Zielony Kędzierzawy – wysokości do 50 cm.