Pierwiosnek kubkowaty, prymula — Primula obconica
Do niedawna była to jedna z najpowszechniej uprawianych roślin doniczkowych. Obecnie straciła nieco na popularności, prawdopodobnie z tego względu, że we włoskach na liściach znajdują się związki chemiczne, które u wielu osób wywołują wysypkę uczuleniową.
Liście są podłużnie jajowate, osadzone na średnio długich ogonkach, zebrane w rodzaj rozety, spomiędzy której wyrastają łodygi zakończone kwiatostanem-baldachem. Po przekwitnięciu pierwszego okółka kwiatów łodyga często przerasta i zakończa się następnym.
Najczęściej uprawiana jest odmiana Grandiflora, która ma kwiaty zabarwione biało, a nawet niebiesko (Gigantea coerulea), lecz u nas głównie pożądane są prymule o kwiatach czerwonych („Berliner Rot”).
Prymule, jak już wspomniano, uprawiane są głównie jako rośliny doniczkowe, które okryte są obficie kwiatami przez długi okres czasu.
Kwiatostany ich bywają czasem stosowane jako materiał do koszy, . wieńców i wiązanek.
Siew. Pierwiosnki rozmnażamy przez wysiew nasion. Nasiona są bardzo drobne, o powierzchni lekko pomarszczonej, brunatnoczarne. Wig znajduje się ich około 4 500 szt. Siła kiełkowania nie powinna być niższa od 60%. Najwłaściwszą porą wysiewu jest luty. W tym wypadku na jesieni rośliny są już gotowe do zbytu. Do wysiewu stosujemy mieszankę A( tabela). Do 1 skrzynki wysiewamy 0,5 g nasion, rozrzucając je równomiernie po powierzchni. Nie przysypujemy ich ziemią, tylko przykrywamy szybą i cieniujemy papierem. Wysiewy ustawiamy w szklarni o temperaturze 12—16° C i codziennie zraszamy. Kiełkują po 2—3 tygodniach, wówczas zdejmuje się przykrycie.
Pikowanie. Gdy siewki wytworzą 1—2 liście, tj. mniej więcej po 3 tygodniach, pikujemy je do skrzynek wypełnionych świeżą ziemią w rozstawie 2 X 2,5 cm. Z jednej skrzynki wysiewów otrzymuje się zazwyczaj 4 skrzynki z pikowanymi siewkami. Po miesiącu rośliny pikuje się ponownie do świeżej ziemi w rozstawie 4X5 cm (około 50—60 szt. do 1 skrzynki). I w tym wypadku na rozpikowanie roślin z jednej skrzynki potrzeba 4 skrzynek.
Doniczkowanie. Gdy rośliny zaczną się stykać z liśćmi, co nastąpi po około 6 tygodniach (mniej więcej w końcu maja) sadzimy je do doniczek o średnicy 8 cm (mieszanka A), które następnie dołujemy do połowy wysokości w skrzyni inspektowej wypełnionej torfem. W 1 oknie mieści się takich doniczek 54.
Pielęgnowanie w inspekcie. Przez pierwsze 7—10 dni po przesadzeniu pierwiosnki zraszamy 3, a nawet 4 razy dziennie i okna pozostawiamy zamknięte. Po tym okresie rośliny powinny rozpocząć już normalny wzrost i wówczas stopniowo rozpoczynamy wietrzenie.
Rośliny muszą być cieniowane w godzinach od 10 do 15, zraszane 2 razy dziennie i podlewane w miarę potrzeby. U pierwiosnków zbyt obficie podlewanych korzenie łatwo gniją, a liście żółkną. W połowie lipca pierwiosnki przesadza się po raz ostatni do doniczek o średnicy 11—12 cm i dołuje po 28 szt. w oknie inspektowym. Rośliny bardzo słabe zaleca się usunąć, choć niektórzy praktycy sadzą po 2 rośliny do jednej doniczki. Ziemię stosuje się zasobniejszą (mieszanka B) z dodatkiem kompostowej. Powinna być ona dobrze rozłożona (przynajmniej 2-letnia), a odczyn lekko kwaśny (pH 5,6—6,0). W ziemi o odczynie obojętnym lub zasadowym liście pierwiosnków stają się żółte, a brzegi ich zasychają. Podobne objawy występują jeśli ziemia jest „młoda”, czyli gdy związki organiczne (próchnica) nie są jeszcze dostatecznie rozłożone.
Dalsze zabiegi pielęgnacyjne polegają na tym, że w sierpniu, jeśli nie ma długotrwałych deszczów okna inspektowe zdejmuje się całkowicie.
Pielęgnowanie w szklarni. W końcu września rośliny przenosimy do szklarni o temperaturze 10—12° i ustawiamy po 16 szt. na 1 m2 parapetu. Jeśli rośliny umieszczone w inspektach nie rosną bujnie, zaleca się zasilać je raz w tygodniu następującym roztworem- 2 g saletry amonowej, 1 g 50% siarczanu potasu i 2 g superfosfatu rozpuszczone w 1 litrze wody. Tą mieszaniną można rośliny nawozić także w szklarni. Przy nawożeniu pierwiosnków należy unikać saletry wapniowej.
Podczas okresu produkcji rośliny przeglądamy, usuwamy obumarłe liście i pierwsze ukazujące się kwiaty oraz wzruszamy skorupkę tworzącą się na powierzchni ziemi.
W październiku, tj. po 9 miesiącach uprawy, rośliny powinny już mieć dobrze rozwinięte kwiatostany, a więc nadawać się do sprzedaży.