Charakterystyczną cechą naszego klimatu jest okresowe występowanie surowych zim, podczas których temperatura spada poniżej -30°C. Zimy takie u nas powtarzają się co 11 lat, chociaż bywają i częściej. Takimi dotkliwymi dla sadownictwa w bieżącym stuleciu były zimy w latach 1928/29, 1939/40, a ostatnio, nazwana „zimą stulecia” w roku 1978/79. Silne mrozy występują na terenie całej Polski, ale największe i najczęstsze spotyka się w okolicach górskich i we wschodnich dzielnicach kraju. W wielu przypadkach przekraczają one wytrzymałość niektórych gatunków i odmian drzew oraz krzewów owocowych, powodując ich przemarzanie. Najchłodniejszymi okręgami w naszym kraju są również tereny północno-wschodnie (woj. olsztyńskie, białostockie, suwalskie), wschodnie (lubelskie, chełmskie, bialsko-podlaskie) i południowo-wschodnie (przemyskie, rzeszowskie, zamojskie). Należy o tym pamiętać przy planowaniu nasadzeń roślin sadowniczych i niektórych roślin ozdobnych mało odpornych na mrozy.
Przymrozki wiosenne w naszych warunkach klimatycznych kończą się przeważnie około połowy maja, jesienne zaś rozpoczynają się z początkiem października. Jednak wskutek dużej zmienności naszego klimatu przymrozki występują często również w drugiej połowie maja, a nawet z początkiem czerwca, wyrządzając poważne szkody w czasie kwitnienia drzew i zawiązywania owoców. Czynią też poważne szkody w uprawach warzyw ciepłolubnych (pomidor, ogórek, papryka, fasola). Należy to brać pod uwagę i odpowiednio przed tym się zabezpieczyć (o czym będzie jeszcze mowa później).
W zależności od wymagań cieplnych dzieli się rośliny warzywne na trzy grupy:
1) o małych wymaganiach cieplnych, a więc wytrzymałe na chłody i przymrozki, natomiast źle znoszące wysokie temperatury (powyżej 20-25°C); do grupy tej zalicza się: groch, kalafior, kapusty, rzodkiew i rzodkiewkę, por, sałatę, szpinak; najlepiej rosną one w temperaturze 10-18°C;
2) o umiarkowanych wymaganiach cieplnych; do grupy tej zaliczamy: cebulę, seler, kapustę pekińską, brokułę;
3) o dużych wymaganiach cieplnych (tzw. ciepłolubne), a więc wrażliwe na chłody (poniżej 5°C) i nie znoszące przymrozków; optymalna temperatura dla ich wzrostu wynosi 16-23°C; do grupy tej zaliczamy: fasolę, pomidor, paprykę, ogórek, dynię, melon, oberżynę.
Innym czynnikiem klimatycznym, mającym decydujące znaczenie w uprawie roślin ogrodniczych, są opady atmosferyczne, które jednak w uprawie amatorskiej na działkach lub w ogródkach przydomowych mają mniejsze znaczenie, ponieważ dysponujemy tu ujęciami wody, pozwalającymi podlewać uprawy w miarę potrzeby. Szczególną natomiast rolę mogą odgrywać opady gradowe, które potrafią wyrządzić w ogródkach dotkliwe straty. Obfity grad (gdy bryły lodu mają duże rozmiary) może doszczętnie zniszczyć ulistnienie, kwiaty i zawiązki owoców, a nawet młode pędy drzew i krzewów owocowych oraz całkowicie uprawy warzyw czy roślin ozdobnych. W niektórych miejscowościach opady gradowe powtarzają się prawie rokrocznie. 0 terenach tych mówimy, że leżą na tzw. szlakach gradowych. W takich okolicach, ze względu na duże ryzyko, należy odpowiednio dostosować nasadzenia roślin sadowniczych oraz plan upraw warzyw i roślin ozdobnych.
Rozkład opadów atmosferycznych w Polsce jest nierównomierny, co jest wynikiem geograficznego położenia i rzeźby terenu. Najobfitsze opady (ponad 1100 mm rocznie) przypadają na tereny górskie, obfite (800-1000 mm) mają pogórza Karpat i Sudetów oraz tereny nadmorskie i Pojezierze Mazurskie (600-700 mm). Najuboższe w opady są centralne obszary Polski, a szczególnie Kujawy (500 mm i mniej). Średnia roczna dla całej Polski wynosi 550 mm opadów i dla roślin sadowniczych jest ona w zasadzie wystarczająca, o ile oczywiście rozkład ich w poszczególnych miesiącach będzie odpowiedni. Jeśli chodzi o rośliny warzywne, to zapotrzebowanie ich na wodę waha się w granicach od 380 do 780 mm, w zależności od gatunku warzywa; np. zapotrzebowanie cebuli wynosi ponad 300 mm, podczas gdy pomidora 500 mm. Przyjmuje się, iż rośliny pobierają zaledwie około 55% wody opadowej, dlatego też koniecznością jest przy ich uprawie zapewnienie dodatkowego źródła wody [12].
Ważnym czynnikiem klimatycznym w uprawie roślin ogrodniczych jest nasłonecznienie. Ma ono bezpośredni wpływ na ciepłotę stanowiska i intensywność asymilacji. Tylko przy dobrym nasłonecznieniu rośliny są zdolne do produkowania maksymalnej ilości związków organicznych, co z kolei powoduje ich silny wzrost i obfite owocowanie. Nasłonecznienie wpływa także korzystnie na wykształcenie się owoców, ich zabarwienie, smak i trwałość.
Do należytego wzrostu i rozwoju rośliny potrzebują dostatecznie silnego naświetlenia w ciągu określonej liczby godzin dziennie. I tak na przykład warzywa na ogół należą do roślin światłolubnych, ale odznaczają się różną wrażliwością na zacienienie: pomidory i ogórki są bardzo wrażliwe, cebula, kapusta i buraki ćwikłowe – mniej, a rabarbar, szczaw i szpinak – najmniej. Często stosowana na działkach lub w ogródkach przydomowych uprawa warzyw pod drzewami ogranicza przyswajanie dwutlenku węgla i zmniejsza przyrosty roślin, a nawet uniemożliwia wydanie plonu (np. zacieniona rzodkiewka nie tworzy zgrubień jadalnych). Wrażliwość roślin warzywnych i ozdobnych na niedobór światła jest szczególnie duża tuż po wzejściu, o czym należy pamiętać przy produkcji rozsad.