ELEMENTY ARCHITEKTURY OGRODOWEJ

ELEMENTY ARCHITEKTURY OGRODOWEJ

Ogródek, który spełnia wielorakie funkcje, stanowi również oprawę domu mieszkalnego lub element terenów zieleni miejskiej, gdzie człowiek szuka wypoczynku i rozrywki. Dlatego też ważną rolę, zarówno dla estetyki ogólnej ogródka, jak i wygody, a nieraz i rozrywki użytkownika ośrodka, spełnia tzw. architektura ogrodowa. Rośliny są plastycznym uzupełnieniem tej architektury i dyskretnie maskują obiekty, których nieraz nie chce się przed widzem odsłaniać, inne zaś obiekty podkreślają.

Ogrodzenie

Ogrodzenie jest jednym z ważniejszych elementów architektury ogrodowej. W pracowniczych ogrodach działkowych regulamin dopuszcza jedynie ogrodzenie dla całego zespołu działek, z jednakowego materiału o wysokości 1 m, wyłącznie za zgodą zarządu ogrodu (o czym było już wcześniej). Jest to więc zwykle ogrodzenie od alei ogrodowej. Wykonuje się je z siatki rozpinanej na słupkach stanowiących kawałki rur stalowych obsadzonych w betonie. Dla ogródka przydomowego najodpowiedniejszym ogrodzeniem będzie siatka w ramach stalowych na podmurowaniu.

W ogrodach działkowych nie zaleca się grodzenia żywopłotem. Jakkolwiek żywopłoty tworzą estetyczne obramowanie działek, jednak utrzymanie ich jest dość kłopotliwe. Żywopłot wymaga parokrotnego przycinania w ciągu roku; nie strzyżony zamiast zdobić, szpeci działkę. Ponadto żywopłot nieco zacienia działkę, pozbawiając pokarmów i wody przylegający do niego pas ziemi. Mimo tych wad warto go natomiast stosować w ogródkach przydomowych, zwłaszcza gdy oddziela on ogródek od ulicy, stanowiąc osłonę, a zarazem izolację od kurzu i spalin. Najlepszymi roślinami na niskie żywopłoty są: liguster pospolity (Ligustrum vulgare), porzeczka alpejska (Ribes alpinum), irga błyszcząca (Cotoneaster lucida), śnieguliczka różowa (Symphoricarpus orbiculatus), pigwa japońska (Cydonia japonica). Na żywopłoty wysokie stosuje się: grab (Carpinus betulus), klon polny (Acer campestre), karaganę syberyjską (Caragana arborescens), morwę (Morus alba), śliwę wiśniową (Prunus cerasifera) lub ałyczę (Prunus divaricata) czy antypkę (Prunus mahaleb). Ozdobne, lecz trudne do pielęgnowania i bardzo drogie są żywopłoty z iglaków, takich jak: żywotnik (Thuja occidentalis), cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera) i cis (Taxus baccata).

Częścią składową ogrodzenia jest bramka, która może stanowić ładną dekorację. Na rysunku pokazano bramkę wykonaną przez Bogdana Dubka, działkowca z Elbląga (zrobiona jest z kątownika gat. St. 3525X25X25X3, prętów o średnicy 10 i 12 mm i blachy ocynkowanej gat. St.OS-0,5 mm).

Murki oporowe i kwiatowe

Murki oporowe i kwiatowe buduje się na terenie urozmaiconym pod względem wysokości. Rozróżnia się tu właściwe mury oporowe (lity mur), wykonywane sposobem budowlanym, oraz tzw. murki kwiatowe, układane z kamienia na sucho, czyli przy użyciu ziemi w miejsce zaprawy murarskiej, lub częściowo spajane zaprawą cementową, ze szczelinami wypełnionymi ziemią, w której sadzimy rośliny skalne. Przy budowie właściwych murów oporowych trzeba wykonać fundament, sięgający do granicy zamarzania (100-120 cm). Mury wykonuje się z kamienia, betonu lub klinkieru. Przy wysokościach ponad 1 m grubość muru powinien obliczyć fachowiec z zakresu budownictwa. Dla murków kwiatowych – zależnie od wysokości -stosuje się płytki fundament (20-30 cm przy murkach do 80 cm wysokości; do 50 cm przy wyższych – 120-150 cm). Na terenie o wysokim poziomie wód gruntowych lub na pochyłościach, gdy zachodzi niebezpieczeństwo podmycia, należy stosować odwodnienie „stopy fundamentowej”. W tym celu sypie się warstwę gruzu albo zakłada drenarskie sączki.

Grubość murku zależna jest od wysokości. Przy wysokości 80-100 cm grubość powinna wynosić 20-30 cm. Murek można wykonać z kamienia różnego kształtu i pochodzenia, a nawet ze złomu betonwego, który chętnie zbywają fabryki domów. Najprostsze jest ułożenie murku z dużych kamieni. Dla zachowania równej linii posługujemy się sznurem, a szczeliny uzupełniamy mniejszymi kamieniami. W przypadku budowania wyższych murków trzeba, dla zmniejszenia naporu ziemi, odchylić ścianę murku od pionu o co najmniej 7-8 cm na 1 m wysokości, w kierunku wyżej położonego terenu. Szczeliny między kamieniami nie powinny się znajdować na jednej linii. W pewnych odstępach dla związania murku z zapleczem umieszcza się dłuższe kamienie. Dla wzmocnienia konstrukcji można częściowo wiązać murek zaprawą cementową. Podobnie jak zaprawą wypełnia się szczeliny między kamieniami mieszanką z ziemi próchniczej (najlepiej kompostowej, gliny i torfu). Również taką mieszanką wypełnia się najbliższe sąsiedztwo murka, ażeby umożliwić posadzenie tam roślin. W celu nawodnienia podłoża dla roślin umieszcza się rurki cementowe lub kamionkowe o niewielkim świetle, zagłębiając je do 1/3 – 2/3 głębokości murku. Przez rurki te będzie można podlewać głębsze warstwy ziemi.