Przesadzanie
Określenie „przesadzanie” odnosi się zarówno do zabiegu pikowania siewek w skrzyneczkach lub inspektach, jak i przesadzania lub wysadzania pojedynczych roślin do doniczek. Zabiegi te są konieczne ze względu na rozrastanie i wzajemne zacienianie się roślin oraz wykorzystanie przez nie, a także wypłukanie przy podlewaniu wszystkich łatwo dostępnych składników pokarmowych.
Pikowanie. Młode siewki, siane zwykle bardzo gęsto, w miarę wzrostu zacieniają się wzajemnie i „wyciągają”, potrzebują też coraz więcej składników pokarmowych, niezbędne jest więc ich rozsadzanie, czyli pikowanie.
Pikowanie jest pracą wymagającą dużej wprawy i cierpliwości. Wykonuje się je za pomocą tzw. widełek (kawałek drewna z płaskim wycięciem w kształcie widełek) i ostro zakończonego kołeczka, którym podważa się korzenie poszczególnych roślin. Następnie za pomocą widełek przenosi się roślinę wzraz z bryłką ziemi w otworek zrobiony kołkiem na nowym miejscu i ziemię wokół posadzonej rośliny lekko ugniata. Niektórych drobnych roślin zbyt gęsto wysianych, jak lobelia czy begonia, podczas pierwszego pikowania nie przepikowuje się pojedynczo, lecz małymi kępkami, a dopiero gdy podrosną, przerywa się je lub rozpiko-wuje pojedynczo.
Odległości przy pikowaniu zależą od wielkości i szybkości wzrostu roślin.
Przed pikowaniem należy uprzednio przygotować skrzynki lub inspekt, do którego rośliny mają być pikowane. Do pikowania stosujemy zwykle ziemię próchniczną, lekką — najczęściej mieszaninę ziemi liściowej, piasku i torfu. Po przepikowaniu rośliny obficie podlewamy za pomocą drobnego sitka lub rozpylacza, aby zwiększyć przyleganie grudek ziemi do korzeni, a tym samym ułatwić pobieranie wody i pokarmów.
Bardzo często, aby zapobiec więdnięciu roślin, po przepikowaniu skrzynki z pikówkami umieszczamy w zacienionej i nasyconej parą wodną szklarni, natomiast okna inspektowe przymykamy i cieniujemy aż do czasu przyjęcia się siewek.
Przy przesadzaniu roślin starszych, całkowicie wyrośniętych, z obfitym ulistnieniem, postępujemy w podobny sposób, aby uchronić je przed nadmiernym parowaniem.
Przesadzanie roślin uprawianych przejściowo lub na stale w doniczkach. O konieczności przesadzania do większycłi doniczek orientujemy się na podstawie:
a) wyglądu rośliny; jeżeli tempo wzrostu osłabnie, liście żółkną i opadają, a ziemia w doniczce zbyt szybko wysycha, świadczy to o potrzebie przesadzenia;
b) wyglądu bryły korzeniowej; jeżeli po wybiciu bryły ziemi z doniczki przekonamy się, że jest silnie przekorzeniona, tj. opleciona korzeniami, roślinę należy przesadzić.
Rośliny młode odznaczają się bardzo intensywnym wzrostem, dlatego przesadzamy je zwykle częściej, i to w fazie, kiedy korzenie zaczynają się splatać na powierzchni bryły.
Przy przesadzaniu należy pamiętać, aby nowa doniczka była większa od poprzedniej zaledwie o 1—2 cm. Rośliny przesadzone z małych doniczek od razu do dużych rozrastają się bardzo szybko, wydając głównie liście, w wyniku czego kwitnienie najczęściej znacznie się opóźnia. Niekiedy zdarza się, że roślina po przesadzeniu do zbyt dużej doniczki, zwłaszcza przy obfitym i nieumiejętnym podlewaniu, nie jest w stanie wykorzystać dostarczonej jej wody, a jednocześnie przy utrudnionym dostępie tlenu korzenie gniją, aż w końcu cała roślina choruje i niejednokrotnie zamiera.
Sama czynność przesadzania powinna być wykonywana szybko i sprawnie. Przed sadzeniem należy przygotować odpowiednią ziemię i doniczki. Ziemia zawsze powinna być umiarkowanie wilgotna, ułożona w pryzmach na stole do sadzenia. Z prawej strony sadzącego powinny znajdować się ułożone puste doniczki, z lewej doniczki z roślinami do przesadzania, a na środku skrzyneczka na doniczki z przesadzonymi już roślinami. Podczas samego przesadzania dla większej sprawności i lepszego wykorzystania czasu powinno być zatrudnionych 2—3 pracowników, z których jeden zajmuje się tylko przesadzaniem, a inny uzupełnia zapasy ziemi, doniczek, skorup oraz przynosi i odnosi doniczki z roślinami.
Technika przesadzania roślin jest prosta. Starą roślinę wybijamy z doniczki przez odwrócenie jej do góry dnem i kilkakrotne uderzenie o brzeg stołu przy równoczesnym podtrzymywaniu rośliny od spodu lewą ręką. Z kolei z wybitej bryły usuwamy część starej ziemi spomiędzy korzeni, bez zbytniego ich odsłaniania. Podczas przesadzania starych roślin nadmiernie rozwinięte sploty starych korzeni usuwamy za pomocą ostrego noża, grube zaś rozplątujemy i trochę skracamy. U roślin o silnym korzeniu palowym, np. u dracen, i o korzeniach mięsistych, jak np. u palm, nie usuwamy żadnych korzeni, gdyż rośliny te są wrażliwe na ich uszkodzenia. W czasie samego sadzenia w lewej ręce trzymamy roślinę, prawą zaś dosypujemy ziemię do doniczki. Korzenie przy sadzeniu nie powinny być pozawijane ani też poplątane, gdyż utrudnia to znacznie przyjęcie się rośliny. Korzenie zbyt długie (u roślin młodych) najlepiej skrócić, ucinając je nożem lub uszczykując paznokciami. Na dnie doniczki, nad istniejącym otworem robimy drenaż z piasku i skorupek, który zabezpiecza roślinę przed nadmierną wilgotnością i zalaniem. Podczas sadzenia wypełniamy doniczkę ziemią tak, aby powierzchnia ziemi znajdowała się o 1 cm niżej od krawędzi doniczki.
Rośliny starsze przesadzamy zwykle jeden raz w roku, a niekiedy nawet raz na kilka lat. Najlepszym okresem do przesadzania roślin doniczkowych jest wczesna wiosna — luty, marzec, kwiecień. W tym bowiem okresie rośliny najszybciej wydają nowe korzenie i rozrastają się. Należy jednak zaznaczyć, że przy zachowaniu dużej ostrożności rośliny ozdobne można przesadzać przez cały rok.